جراحی گوش میانی چیست و شایع ترین آن ها چه عمل هایی است؟
گوش میانی انسان یکی از بخش های بسیار مهم و در عین حال حساس بدن است که نقش بسیار مهمی در عملکرد بی نقص سیستم شنوایی و تعادل و همینطور عملکرد مناسب سایر قسمت ها مانند بینی و سیستم تنفسی فوقانی دارد. رایج ترین جراحی هایی که برای گوش انجام می شود در این قسمت بوده و درصد زیادی از مشکلات و اختلالات می تواند گوش میانی انسان را با خطر مواجه کند.
آدرس: میدان ونک، ابتدای حقانی، نرسیده به چهارراه جهان کودک، ساختمان پزشکان 38، طبقه اول واحد 104 مرکز شنوایی حس دوم
نوبت دهی حضوری و آنلاین:
02188871085 02188871589
09120245946 09129358402
نظر یا سوال داری؟ اینجا کلیک کن و برو پایین همین صفحه سوالتو بپرس
گوش میانی حد فاصل بین گوش خارجی و داخلی است که از پرده گوش یا پرده صماخ آغاز شده و تا قسمت ابتدایی حلزون گوش امتداد می یابد. گوش میانی سه استخوانچه بسیار کوچک به نام های چکشی، سندانی و رکابی را در خود جای می دهد که وظیفه آن ها انتقال امواج صوتی به حلزون و گوش داخلی است. از دیگر ساختاری های مهم گوش میانی می توان به ورودی لوله استاش اشاره کرد که از سمت دیگر به فضای بینی و سیستم تنفسی فوقانی راه دارد و وظیفه آن متعادل کردن فشار در دو سوی پرده گوش است. بیماری ها و اختلالات مختلفی می تواند این فضای کوچک اما بسیار مهم را درگیر کرده و نیاز به انجام عمل گوش میانی را افزایش دهد. بخش زیادی از مشکلات شنوایی و کم شنوایی های انتقالی ریشه در این قسمت داشته و با عمل جراحی گوش میانی و از بین بردن منشاء اختلالات این افت شنوایی تا حد زیادی جبران می گردد. از این جمله می توان به فشار منفی گوش میانی، اوتیت یا عفونت گوش میانی، کلستئاتوما، اتواسکلروز، تمپانواسکلروز، پارگی پرده گوش، التهاب لوله استاش، ماستوئیدیت، گسیختگی زنجیره استخوانچه ای و... اشاره داشت.
انواع جراحی گوش میانی
همانطور که گفته شد بیشتر جراحی های گوش در قسمت گوش میانی انجام می شود. انواع جراحی های گوش میانی به محل بروز مشکل ارتباط مستقیم داشته و روش عمل را مشخص می کند. از انواع جراحی های شایع گوش میانی می توان به موارد زیر اشاره کرد.
عمل ماستوئیدکتومی
ماستوئید یک قسمت از استخوان جمجمه است در پشت لاله گوش به شکل برآمدگی قابل لمس است. این استخوان حالت اسفنجی داشته و دارای خلل و فرج و کیسه های هوایی است. عفونت های مکرر گوش، تومور و رشد عفونی ممکن است این استخوان را درگیر کند که در این صورت امکان درمان بیماری و عفونت بدون برداشتن بافت و استخوان آلوده میسر نیست. برای عمل ماستوئیدکتومی گوش میانی برشی به طول تقریبا 2 سانتی متر در قسمت خلفی لاله گوش ایجاد شده و از این طریق دسترسی به استخوان ماستوئید ایجاد می شود. پس از برداشتن بافت آلوده با کاتر و دریل مخصوص و از میان برداشتن تومور معمولا نیاز به بازسازی پرده و مجرای گوش است که این کار با کمک بافت فاسیای عضلات خلفی گوش انجام می شود. ماستوئیدکتومی یکی از جراحی های تهاجمی گوش میانی است و در مواردی انجام می شود که امکان درمان مشکل با دارو یا روش های جایگزین وجود ندارد.
عمل تمپانوپلاستی
عمل تمپانوپلاستی به معنای ترمیم و بازسازی پرده صماخ است. پرده گوش به علت های مختلف مانند ضربه، عفونت و اعمال فشار ممکن است دچار پارگی شود. پرده گوش قابلیت ترمیم خود به خودی دارد و می تواند پارگی های کوچک را ترمیم کند. مگر در مواردی که شکاف طولانی ایجاد شده و یا عفونت در محل مانع از بازسازی خود به خود شود. در این شرایط باید از عمل تمپانوپلاستی برای ترمیم پرده گوش استفاده کرد. برای انجام این جراحی می توان از طریق کانال گوش و دستگاه اندوسکوپ اقدام کرد و پارگی های کوچک را از این طریق ترمیم کرد که در این حالت نیازی به شکافتن پشت گوش نبوده و محل زخم به جای نمی ماند. اگر پارگی و شکاف وسیع و بزرگ باشد نیاز است معمولا قسمت پشت گوش برش ایجاد شده و دسترسی به پرده ایجاد شود در این حالت با کنار زدن لاله، مجرای گوش نمایان و دسترسی کافی به محل پرده صماخ ایجاد می شود.
ترمیم پرده صماخ هم به شکل های مختلف و با توجه به وضعیت فرد انجام می شود. در یک روش لبههای سوراخ پرده با برداشتن لایه کوچکی از لبههای پرده پوشانده شده و با یک تکه کاغذ بافت بیولوژیکی سوراخ یا پارگی بسته می شود. در روش دیگر تمپانوپلاستی گوش میانی از بافت فاسیا یا غلاف عضلات تمپورالیس (پشت گوش) یا اصطلاحا بافت پیوند استفاده می شود. در این حالت بافت پیوندی پشت پرده گوش قرار می گیرد و با ایجاد برش های تازه روی پرده گوش امکان پیوند دو بافت با یگدیگر در طول زمان و استحکام بیشتر پرده ایجاد می شود. برای استحکام صد در صد پرده و بیشترین کارایی نیاز به گذر زمان است که حداقل بین 2 تا 5 ماه طول می کشد.
عمل میرنگوپلاستی
عمل میرنگوپلاستی گوش میانی یکی دیگر از روش های جراحی ترمیم پارگی پرده گوش است. معمولا از جراحی میرنگوپلاستی برای ترمیم پرده هایی استفاده می شود که عفونت مزمن نداشته و در اثر ضربه یا فشار ایجاد شده باشند. در این عمل از بافت پیوندی یا فاسیای عضلات گوش استفاده می شود. می توان گفت عمل میرنگوپلاستی در مقایسه با تمپانوپلاستی بیشتر حالت سرپایی دارد و با روند ساده تری انجام می شود. معمولا دسترسی به پرده در عمل میرنگوپلاستی گوش میانی از طریق مجرای گوش صورت می گیرد تا تهاجم عمل کمتر باشد.
عمل اتوسکلروز گوش میانی
اتواسکلروز یکی از بیماری های گوش میانی است که زنجیره استخوانچه ها را درگیر می کند. سه استخوانچه گوش میانی به نام های چکشی، سندانی و رکابی کوچکترین استخوان های بدن بوده و وظیفه آن ها تقویت و انتقال امواج به لابیرنت شنوایی و حلزون است. در این بیماری مفاصل و غضروف های متصل کننده استخوانچه ها به هم با نوعی بافت کلسیمی سفت پوشانده شده و قدرت ارتعاش و حرکت روان را از این مجموعه می گیرد. همچنین بافت کلسیفه باعث سفت شدن اتصال پایه استخوانچه رکابی به ورودی لابیرنت شنوایی شده و از این طریق می تواند افت شنوایی و همینطور وزوز را برای فرد به دنبال داشته باشد. جراحی اتواسکلروز گوش میانی به چند روش برای شدت های مختلف بیماری انجام می شود. در معمول ترین روش عمل اتواسکلروز که استاپدکتومی نام دارد جراح از طریق کانال گوش، پرده صماخ را دور زده و استخوان رکابی سفت شده را بر می دارد. به جای استخوانچه ظریف رکابی، پروتز مخصوصی از جنس تیتانیوم، پلاتین، استیل ضدزنگ یا تفلون کار گذاشته شده که همان نقش استخوان رکابی را ایفا می کند. سپس داخل کانال گوش بیمار پانسمان مخصوص قابل جذبی به نام ژلفوم گذاشته می شود. ممکن است به جای خارج کردن کامل استخوان رکابی در پایه آن یک سوراخ ایجاد شده و پروتز را در آن قرار گیرد که به این تکنیک استاپدوتومی میگویند. عمل اتوسکلروز گوش میانی بسته به شدت و پیشرفت بیماری و همینطور اولویت بیمار با روش های مختلف انجام می شود.
جراحی عفونت گوش
عفونت گوش میانی از شایع ترین عفونت ها و التهابات مخصوصا در دوران کودکی است. عفونت گوش میانی به چند نوع تقسیم می شود که عمل جراحی برای یکی از انواع آن استفاده می شود. در این حالت شدت عفونت گسترده بوده و دارو درمانی پاسخ مناسبی به همراه ندارد باید از عمل عفونت گوش میانی برای خارج کردن التهاب انباشته شده در این فضا استفاده کرد. اوتیت میانی مزمن یکی از مشکلاتی است که می تواند باعث بروز کم شنوایی انتقالی به میزان قابل توجه شود و در صورت ادامه دار بودن می تواند به مشکلات شدیدتری مانند مننژیت منجر شود. در این حالت به جراحی عفونت گوش میانی نیاز خواهد بود. این عمل بسته به شدت عفونت و آسیبی که به جای گذاشته متفاوت خواهد بود. ممکن است در اثر عفونت طولانی مدت پرده گوش دچار پارگی شود که در این صورت باید پس از خارج کردن و از بین بردن عفونت پس از چند ماه برای جراحی ترمیم پرده گوش یا تمپانوپلاستی اقدام شود. اگر عفونت در طولانی مدت موجب آسیب رسیدن به زنجیره استخوانچه ای شده باشد نیاز است تا با پاکسازی عفونت، بازسازی زنجیره و در صورت نیاز استفاده از پروتز استخوانچه و عمل اتواسکلروز و استاپدکتومی انجام شود. همینطور ممکن است حجم بالای مایعات عفونی موجب بیرون زدن پرده گوش و فشار و درد شود. این حالت باعث ایجاد کم شنوایی انتقالی، درد و تب خواهد شد که در این صورت باید از عمل VT یا میرنگوتومی برای تخلیه این مایعات کمک گرفت. شرح عمل VT گوش میانی در ادامه ذکر خواهد شد.
عمل تمپانوماستوئیدکتومی
تمپانوماستوئیدکتومی یکی از جراحی های تقریبا تهاجمی گوش میانی است. این عمل معمولا زمانی انجام می شود که ضایعات فضاگیر گوش مانند تومور گوش میانی یا کلستئاتوما به تنهایی یا همراه با مشکلات دیگر مانند عفونت شدید همراه شده باشد. طی جراحی تمپانوماستوئیدکتومی گوش میانی، بخش های آلوده استخوانی ماستوئید برداشته شده، تومور یا ضایعه فضاگیر بریده شده، بافت های آسیب دیده ترمیمی شده و پرده گوش و زنجیره استخوانی در صورت آسیب ترمیم می شود. در این عمل ممکن است نیاز به بازسازی مجرای گوش هم وجود داشته باشد. ترمیم پرده گوش در عمل تمپانوماستوئیدکتومی با کمک بافت پیوندی که از فاسیای عضلات گوش به دست می آید، انجام می شود. جراحی با ایجاد برش دو تا سه سانتی متری پشت گوش و بلند کردن لاله شروع می شود. تومور داخل ماستوئید و فضای گوش میانی برداشته میشود. بافت استخوانی آلوده به عفونت نیز برداشته خواهد شد. اگر قسمت بزرگی از استخوان برداشته شود، ممکن است از مواد مصنوعی برای جایگزینی آن استفاده شود. در صورت وجود مایعات و التهاب عفونی، مایع اضافی از فضای گوش میانی تخلیه میشود. با قرار دادن بافت جدید روی سوراخ پرده گوش میتوان سوراخهای پرده گوش را ترمیم کرد.
عمل VT گوش
عمل جراحی VT گوش یکی از راه حل ها برای خارج کردن عفونت از فضای گوش میانی است. معمولا به عنوان آخرین راه حل هنگامی که حجم عفونت زیاد بوده، به پرده گوش فشار آورده، موجب درد و تب و همینطور سرگیجه شده و به هیچ وجه به دارو درمانی و آنتی بیوتیک جواب نمی دهد، برای عمل لوله گذاری پرده گوش اقدام می شود. این عمل بیشتر در کودکان و اطفال انجام می شود و طی آن از یک لوله یا معبر بسیار کوچک که از دو طرف باز است برای باز نگه داشتن پرده و خروج التهاب استفاده می شود.
این لوله معمولا در قسمت تحتانی پرده گوش جاگذاری می شود تا بتواند حجم بیشتری از مایع را خارج کند. این لوله تهویه یا VT برای مدت زمان خاص تا خارج شدن و خشک شدن التهاب باقی مانده و سپس توسط جراح خارج می شود. با از بین رفتن عفونت گوش میانی، جای پارگی ناشی از لوله ترمیم و خود به خود بسته می شود و جای آن ممکن است به حالت سفید شیری روی پرده دیده شود.
عمل میرنگوتومی گوش
عمل میرنگوتومی گوش شکل دیگری از عمل VT است. در این روش هم برای خارج شدن التهاب و عفونت تجمع یافته در گوش میانی نیاز است تا معبری برای خروج این مایعات فراهم شود. با کمک این برش امکان خروج عفونت فعال و کاهش عوارض ناشی از آن فراهم می شود. ممکن است اگر حجم عفونت زیاد باشد از لوله تهویه برای باز نگه داشتن معبر استفاده شود. بعد از عمل میرنگوتومی گوش میانی و از بین رفتن عفونت باید حتما مجرای گوش را خشک نگاه داشت تا احتمال عفونت مجدد و ترمیم نشدن پرده گوش کاهش یابد. این جراحی معمولا به عنوان راه حل اورژانسی در مواردی استفاده می شود که عفونت گوش میانی باعث فشار به اعصاب صورتی یا احتمال مننژیت شده باشد.
جراحی سرطان گوش میانی
گوش میانی مانند سایر قسمت های بدن می تواد دچار انواع تومور ها شود. برای برداشتن و حذف این تومور ها باید از جراحی سرطان گوش میانی استفاده کرد. تومورهای گوش میانی می توانند در ابعاد و شدت های مختلف بروز کرده و خوش خیم یا بدخیم باشند. وجود تومور در فضای گوش میانی می تواند باعث علائمی مانند ترشح مایع از گوش، کاهش شنوایی، درد گوش، بیحسی یک سمت سر و همینطور وزوز یکطرفه شود. انواع جراحی سرطان گوش میانی با توجه به تایپ تومور که می تواند از نوع SCC، BCC، کارسینوما،ملانوما یا تومور پاروتید باشد متفاوت است. بسته به سایز تومور و قسمتهایی که درگیر شده است ممکن است بافتهای مجرای گوش، استخوان گوش، ماستوئید یا پرده گوش هم برداشته شود. اگر تومور خوش خیم باشد معمولا تنها ضایعه بریده شده و سایر قسمت ها دست نخورده باقی می ماند. همینطور در صورت تخریب استخوانچه ها در اثر تومور ممکن است نیاز به استفاده از پروتز مصنوعی باشد. همینطور بازسازی پرده گوش (تمپانوپلاستی) و بازسازی مجرای گوش هم در صورت نیاز ممکن است انجام شود. اگر جراحی سرطان گوش میانی به درستی و با موفقیت انجام شود در مراحل بعد از درمان های مکمل مانند رادیوتراپی و شیمی درمانی نیز استفاده می شود. در مواردی که پیشرفت سرطان گوش میانی بیش از حد باشد عمل رادیکال انجام می شود که هدف آن صرفا خارج کردن ضایعه از گوش است و حفظ شنوایی در اولویت های بعدی قرار می گیرد.
جراحی تومور گلوموس ژوگولر
یکی از تومورهای گوش میانی که معمولا در دیواره داخلی گوش میانی رشد می کند، تومور گلوموس ژوگولار است. از علائم تومور گلوموس ژوگولر می توان به کم شنوایی انتقالی و همینطور حسی عصبی، وزوز یکطرفه، فشار به اعصاب صورتی و در مواردی سرگیجه اشاره کرد. این نوع سرطان گوش میانی به دلیل ساختار عروقی و رشد آرام خود به مراتب خطر آفرینی بیشتری دارد. تومور گلوموس ژوگولار در فضای گوش میانی رشد کرده و باعث آسیب به ساختمان های گوش، عروق و اعصاب شده و با رشد بیشتر می تواند به سمت مغز نیز نفوذ کند. جراحی تومور گلوموس ژوگولار باید پس از بررسی های تصویر برداری و نمونه برداری های تخصصی انجام شود. اگر تصمیم به جراحی به شکل نادرست گرفته شود می تواند به خونریزی شدید منجر شود. معمولا در مواردی که رشد تومور بیش از حد باشد به جای جراحی از درمان هایی مانند پرتو درمانی استفاده می شود. تومور گلولموس گوش میانی می تواند به فضاهی مختلفی مانند حفره گوش میانی، حفره های تمپانو ماستوئید، استخوان پتروس، کانال کاروتید و همینطور به داخل جمجمه نفوذ کند.
آدرس: میدان ونک، ابتدای حقانی، نرسیده به چهارراه جهان کودک، ساختمان پزشکان 38، طبقه اول واحد 104 مرکز شنوایی حس دوم
نوبت دهی حضوری و آنلاین:
02188871085 02188871589
09120245946 09129358402
نظر یا سوال داری؟ اینجا کلیک کن و برو پایین همین صفحه سوالتو بپرس
عمل گوش میانی در کودکان
از شایع ترین عمل های جراحی کودکان 3 تا 7 ساله می توان به جراحی های گوش میانی اشاره کرد. زیرا این قسمت در کودکان مستعد بروز اختلالات زیادی مانند عفونت و تغییر سطح فشار است. نیاز به جراحی گوش میانی در کودکان غالبا به دلیل بروز عفونت های گوش و انواع اوتیت مخصوصا نوع افیوژن احساس می شود. عمل گوش کودکان معمولا در مراحل آخر و پس از پاسخگو نبودن درمان های دارویی صورت می گیرد. لوله استاش که وظیفه برقرار تعادل فشار پرده گوش را بر عهده دارد در اطفال و کودکان حالت افقی بیشتری داشته که این مورد باعث استعداد بیشتر این گروه سنی برای انواع عفونت های مزمن و فعال گوش می شود. اگر درمان های دارویی استاندارد برای این موارد پاسخگو نباشد باید به جراحی گوش میانی روی آورد. از جراحی هایی که روی گوش کودکان انجام می شود می توان به میرنگوتومی، عمل VT و در مواردی تمپانوپلاستی اشاره کرد. عمل های میرنگوتومی و VT از راه حل های مناسب برای باز کردن پرده گوش و خارج کردن مایعات عفونی از فضای گوش میانی است که در کودکان به وفور انجام می شود. پس از خشک شدن عفونت و خارج شدن لوله تهویه، پرده گوش کودک به خودی خود ترمیم شده و اثری از عفونت به جای نمی ماند. در صورت درمان نکردن عفونت در مراحل اولیه ممکن است با گسترش به استخوان ماستوئید باعث مشکلات زیادی برای کودک شود که در این صورت عمل ماستوئیدکتومی باید انجام شود.
هزینه عمل گوش میانی
هزینه عمل های گوش میانی با توجه به عوامل زیادی تعیین می شود و نمی توان مبلغ مشخصی را برای جراحی گوش میانی عنوان کرد. اولین عامل نوع عمل و شدت مشکل ایجاد شده است. دومین عامل مهم در تعیین هزینه عمل گوش، مهارت و تجربه جراح گوش یا اتولوژیست و جراح گوش و حلق و بینی است. معمولا جراحی های تخصصی گوش میانی توسط متخصصین و جراحان گوش یا اتولوژیست انجام می شود و هزینه بیشتری دارد. از دیگر عوامل می توان به محل انجام جراحی یعنی بیمارستان و مرکز جراحی و همینطور خصوصی یا دولتی بودن آن اشاره کرد. عمل های گوش میانی معمولا جزو عمل های درمانی محسوب شده و به همین دلیل بیمه برای جبران هزینه های آن سقف تعهداتی را در نظر می گیرد. نوع بیمه ها نیز برای مشخص کردن هزینه پرداختی باید مد نظر قرار داده شود.
بهترین دکتر برای عمل گوش میانی
بهترین دکتر برای عمل های گوش میانی جراحان اتولوژیست یا گوش و حلق و بینی هستند. دقت داشته باشید که عمل های گوش و بخصوص گوش میانی به دلیل حساسیت مکانی و تجمع اعصاب و عروق در این محل بسیار حساس بوده و لازم است حتما به بهترین و با تجربه ترین جراح برای انواع عمل های گوش میانی مراجعه شود. همینطور برخی از اختلالات گوش ممکن است به استخوان قاعده جمجمه هم مربوط باشد و در این صورت باید به جراح متبحر در زمینه انواع عمل های گوش و قاعده جمجمه مراجعه کرد.