وزوز گوش، تینیتوس یا زنگ گوش، از علل تا راههای تشخیص و درمان

وزوز گوش چیست و زنگ گوش چه دلایل و راه های درمانی دارد؟

وزوز گوش یا زنگ گوش صدایی است که هیچ منبع خارجی ندارد اما فرد به دلایلی آن را می شنود. وزوزگوش موجب شنیده شدن صدای سوت مانند یا صدای نگران کننده دیگر در گوش می شود. توصیه تمام پزشکان و متخصصان این است که از گوش های خود محافظت کنید. حفاظت شنوایی احتمال بروز سوت گوش را کاهش می دهد. در این مطلب، آنچه شما باید در مورد جلوگیری از زنگ گوش و اقدامات لازم در صورت بروز را یاد خواهید گرفت.

دلایل وزوز گوش یا تینیتوس شامل چه مواردی است؟

شما ممکن است بعد از یک کنسرت با صدای بلند یا بعد از عبور یک هواپیما از روی سرتان، سوت کشیدن گوش را تجربه کرده باشید. این پدیده معمولاً بعد از چند روز از بین می رود. اما تصور کنید که سوت کشیدن گوش، یا صدای آزار دهنده مشابه، مدت طولانی طول بکشد. شاید شدت وزوزگوش یا تینیتوس کم شود اما هرگز به طور کامل ناپدید نمی شود و گاه بدتر می شود.

آدرس: میدان ونک، ابتدای حقانی، نرسیده به چهارراه جهان کودک، ساختمان پزشکان 38، طبقه اول واحد 104 مرکز شنوایی حس دوم

نوبت دهی حضوری و آنلاین:

02188871085       02188871589

09354353539      09129358402

نظر یا سوال داری؟ اینجا کلیک کن و برو پایین همین صفحه سوالتو بپرس

افراد دارای وزوز گوش مزمن، در گوش خود صدای زنگ ( یا صدای سوت مانند ) می شنوند. در یک تحقیق نظرسنجی از 122 هزار نفر که برای شنوایی سنجی (بررسی وضعیت شنوایی) و کم شنوایی خود اقدام کرده بودند مشخص شد که 27 درصد از این افراد احساس ناخوشایند وزوزگوش را تجربه کرده و به صراحت آن را بیان می کردند.

با توجه به تحقیقات دیگر در 20 درصد از افراد مبتلا به این عارضه، علائم وزوز گوش آنقدر شدید است که بی خوابی، مشکلات شنوایی، اختلال تمرکز، انزوای اجتماعی، افسردگی، اضطراب و استرس را تجربه می‌کنند.

از نظر دکتر مارک بنت استادیار اتولوژی و نورولوژی در مرکز پزشکی دانشگاه وندربیلت، شایع‌ترین علت وزوز گوش مزمن، کم شنوایی مرتبط با سن یا پیرگوشی است که به طور طبیعی در طول چند سال رخ می‌دهد. وقتی سلول‌های مویی  گوش داخلی آسیب می‌بینند به احتمال زیاد به مکانیسم‌های نرمال مغز آسیب می‌زنند که تقریبا ً شبیه به یک مدار کوتاه است که باعث سوت گوش یا تینیتوس می‌شود.

بر اساس اعلام انجمن بین المللی بهداشت، مواجهه با صدای بلند می‌تواند منجر به وزوزگوش شود. دکتر بنت معتقد است که افراد جوان ‌تر به طور فزاینده‌ای در معرض کم شنوایی و وزوز گوش هستند. این مساله به احتمال زیاد به خاطر گوش دادن به دستگاه‌های صوتی شخصی در ولوم بالا است. در واقع مطالعه‌ای که در گزارش‌های علمی در سال 2016 منتشر شده‌ است، نشان می‌دهد که تقریبا ً 30 درصد نوجوانان تینیتوس یا وزوز گوش مزمن داشته‌اند.

دلایل دیگری که باعث بروز این عارضه می شود شامل بیماری منیر (یک اختلال گوش داخلی ناشی از فشار غیر طبیعی گوش)، تومورهای خوش خیم گوش و داروهایی مانند اریترومایسین، آنتی بیوتیک یا داروهای شیمی درمانی است. وزوز گوش مربوط به دارو، اثر گذرا دارد و معمولاً هنگام قطع دارو از بین می رود. در موارد نادر، وزوز گوش ضربانی (وزوزی که همزمان با ضربان قلب اتفاق می افتد) می تواند در کسانی که بیماری قلبی دارند، ایجاد شود.

محافطت از شنوایی برای جلوگیری از وزوز گوش یا تینیتوس

دکتر کاترین پالمر، دانشیار گروه های علوم ارتباطات و اختلالات و گوش و حلق و بینی در دانشگاه پیتسبورگ می گوید: مؤثرترین راه برای جلوگیری از وزوزگوش ( اعم از حاد یا مزمن) محافظت از شنوایی است.

این بدان معنی است که گوش خود را از سر و صداهای بلند محافظت کنید. هنگام استفاده از دستگاه ها و ابزارهای شغلی پر سر و صدا و یا قرارگیری در معرض نویز شدید، استفاده از هدفون محافظ گوش و یا قالب ضد صوت گوش بسیار مهم است. اما همین کار را در حین فعالیت های اجتماعی با صدای بلند نیز انجام دهید (برای مثال، یک کنسرت پر سر و صدا یا تماشای یک بازی فوتبال در استادیوم). فعالیت های دیگری که در طی آن ممکن است در معرض صداهای بلند قرار بگیرید و دچار عارضه وزوز گوش (تینیتوس) شوید را بشناسید.

دکتر پالمر بیان می کند که حتی وزوز گوش موقت (تینیتوس موقتی) نشان می دهد که شما به شنوایی خود آسیب وارد کرده اید و با گذشت زمان، این عارضه می تواند افزایش یابد.

هر صدایی که شدت بیش از 85 دسی بل داشته باشد، بسته به اینکه میزان بلندی و زمان قرارگیری در معرض آن، می تواند به شنوایی آسیب برساند. به عنوان مثال، یک گردهمایی ورزشی (مثل استادیوم فوتبال) می تواند حدود 100 دسی بل شدت صدا داشته باشد و ممکن است بعد از 15 دقیقه به شنوایی شما آسیب برساند. گوش دادن به موسیقی در تبلت در حداکثر ولوم، می تواند شما را در معرض 105 تا 110 دسی بل قرار دهد و در 5 دقیقه شروع به تأثیرگذاری بر شنوایی و وزوز گوش شما کند.

تشخیص وزوز گوش یا سوت گوش

اگر تجربه زنگ زدن یا سوت کشیدن گوش که بیشتر از یک یا دو روز طول بکشد را دارید (یا به نظر می رسد بدون قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، به شدت آن افزوده می شود)، به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.

پزشک متخصص برای تشخیص وزوز گوش، گوش و سر و گردن شما را معاینه می کند تا دلایلی مانند بیماری منیر را رد کند. سپس شما را به یک متخصص شنوایی شناسی ( ادیولوژیست) ارجاع می دهد تا شنوایی شما بررسی شود و تست های ارزیابی وزوز گوش یا (تست تینیتوس) برای شما صورت گیرد. در بعضی موارد، ممکن است علت سوت گوش نامشخص باشد و متخصص ممکن است برای تشخیص به سابقه سلامتی و پزشکی شما تکیه کند.

پیش بینی اینکه آیا زنگ زدن گوش برطرف می شود یا ادامه خواهد داشت، دشوار است. به طور معمول پس از چندین بار قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، وزوز گوش دائمی (مزمن) شده و از بین نمی رود و ممکن است بدتر شود.

توانبخشی و درمان وزوز گوش

درمان و توانبخشی وزوز گوش راه های مختلفی دارد که به درجات مختلف بر شدت سوت گوش تاثیر می گذارند. متخصصین شنوایی شناسی و پزشکان توصیه می کنند که افراد دارای این عارضه باید خواب کافی داشته باشند و استرس را محدود کنند. ممکن است با راهکارهای ساده ای مثل قطع کردن مصرف کافئین ( که می تواند اضطراب را بدتر کند) به بهبود و درمان وزوز گوش کمک کرد. مواقعی که فرد اضطراب دارد، احتمالاً متوجه شدیدتر شدن زنگ گوش شده و از آن رنج می برد.

تمرینات ذهنی برای درمان وزوز گوش

برخی تحقیقات نشان می دهد که فعالیت های آرامش بخش مانند مدیتیشن یا یوگا می تواند به بهبود وزوز گوش کمک کند. بر اساس یک مطالعه که سال گذشته در آرشیو بین المللی گوش و حلق و بینی منتشر شد، مشخص شد که به عنوان مثال افرادی که در یک کلاس یوگا هفتگی شرکت می کردند و به مدت سه ماه در منزل مشغول به تمرین بودند، در علائم وزوز بهبودی مشاهده شد. اما اگر بعد از این اقدامات وزوز گوش هنوز در زندگی روزمره فرد تداخل ایجاد می کند، می توان گزینه های زیر را در نظر گرفت.

سمعک مناسب برای درمان وزوز گوش

طبق گفته آکادمی شنوایی شناسی، بیش از نیمی از مبتلایان به وزوز گوش، کم شنوایی را نیز گزارش داده اند. هنگامی که فرد کم شنوایی و وزوز را بصورت همزمان داشته باشد، سمعک مناسب به همراه راهکارهای تغییر شیوه زندگی (مانند تغییر رژیم غذایی و کاهش اضطراب) اولین گزینه های درمان وزوز گوش هستند.

سمعک با تقویت صداهای محیطی در گوش فرد، ممکن است وزوز را از بین ببرد. این اتفاق به دلیل مشغول شدن اعصاب شنوایی برای پردازش اصوات محیطی رخ می دهد.

بعضی از سمعک ها حتی صدای مداوم سطح پایین (معمولا نویز سفید) را تولید می کنند تا موجب شود صدای سوت گوش فرد را کمتر آزار دهد. کمپانی های تولید کننده سمعک به روش های مختلفی از این تکنولوژی استفاده می کنند. اصطلاحا به این فناوری تینیتوس مسکر (پوشاننده وزوز گوش) می گویند. مطالعات زیادی در زمینه تاثیر تینیتوس مسکر در بهبودی وزوز انجام شده است که نتایج آن متنوع بوده است. برخی از متخصصین اعتقاد دارند که این تکنولوژی تاثیر چندانی در برطرف کردن صدای گوش ندارد. اما برخی دیگر از سودمندی این فناوری سمعک ها اشاره می کنند.

درمان رفتاری شناختی وزوز گوش (CBT)

این روش به فرد کمک می کند تا بتواند با شرایط خود بهتر کنار بیاید. از CBT می توان برای موارد مختلف مانند خواب و افسردگی استفاده کرد. درمان رفتاری شناختی وزوز گوش، معمولاً توسط متخصص روانشناسی و یا متخصص شنوایی انجام می شود.

درمان رفتاری شناختی به فرد می آموزد كه چگونه استرس حاصل از وزوز را مدیریت كند و راهكارهایی را برای نادیده گرفتن آن ارئه می دهد تا از آن کمتر رنج ببرد. بر اساس مطالعه ای که در مارس گذشته در مجله گوش و شنوایی منتشر شد، نوعی از CBT معروف به درمان شناختی مبتنی بر آگاهی ذهن (MBCT)، که ترکیبی از تکنیک های آگاهی ذهن مانند مدیتیشن و CBT است، علائم وزوز و اضطراب را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.

درمان وزوز گوش به روش بازآموزی (TRT)

این روش درمانی که معمولاً توسط متخصص شنوایی شناس انجام می شود، شامل آموزش و عادت دادن مغز برای پذیرش صدای وزوز گوش به صورت عادی است و تا زمانی که توجه فرد کاملاً از آن برداشته شود، ادامه دارد. این روش بسیار مؤثر است، اما مدت زمان اثردهی آن ممکن است ماه ها یا سال ها طول بکشد. علاوه بر مشاوره، فرد باید از سمعک یا دستگاهی استفاده کند که همواره نویزهای دارای شدت کم را تولید کند و دارای فناوری تینیتوس مسکر باشد. در یک تحقیق مشخص شده که تقریبا 75 درصد از مبتلایان به وزوز گوش پس از 18 ماه TRT تسکین قابل توجهی نشان داده اند.

داروهای ضد افسردگی برای درمان وزوز گوش

مطالعه ای که در سال 2015 در ژورنال بین المللی گوش و حلق و بینی منتشر شد، نشان داد که حدود 80 درصد از مبتلایان به وزوز گوش مزمن دچار اضطراب، 59 درصد دچار افسردگی و حدود 58 درصد هردو را داشتند. داروهای ضد افسردگی وزوز گوش را درمان نمی کنند، اما روحیه فرد را بهبود می بخشند و مقابله با وزوز آسان تر می شود.

روش های درمانی دیگر وزوز گوش

افرادی مبتلا به وزوز گوش بسیار شدید، اغلب برای درمان نا امید هستند. برخی دیگر از روش های درمانی در اینترنت دیده می شود، اما مدرک یا تحقیقاتی که نشان دهد این روش ها موثر هستند وجود ندارد. برای مثال برخی معتقدند که مکمل هایی مانند جینکو بیلوبا یا ملاتونین به درمان وزوز گوش کمک می کند، اما هیچ تحقیق دقیقی در این زمینه انجام نشده است.

یکی دیگر از روش های توانبخشی وزوز گوش، تحریک الکترومغناطیسی سلول های عصبی مغز است. در این روش الکترودهایی روی پوست سر چسبانده می شود و جریان الکتریکی اندکی (در حد 1 یا 2 میلی آمپر) به مغز داده می شود. این روش TDCS نام دارد.

متخصصان به کارگیری چند روش مختلف بصورت همزمان را توصیه می کنند. در این زمینه ادیولوژیست و متخصص ENT می توانند کمک زیادی به فرد کنند. به اعتقاد برخی پزشکان هیچ درمانی برای وزوز گوش وجود ندارد اما راه‌هایی برای مدیریت آن وجود دارد که برای بسیاری از افراد موثر هستند. با گذشت زمان در طول درمان میزان آزاردهندگی وزوز کاهش می یابد.