گوش ارگانی بسیار مهم در بدن است که نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. سیستم شنوایی بسیار گسترده بوده و با قسمت های مختلف سر و گردن و بدن ارتباط دارد. اختلال ایجاد شده در این قسمت علاوه بر درگیر کردن سیستم شنوایی و تعادل می تواند به سایر قسمت های سر و گردن مانند مغز و مخچه و ساختارهای اطراف آن هم نفوذ کند. یکی از مشکلاتی که در این زمینه به وجود می آید، عفونت گوش است. این عفونت ها می تواند به دلایل مختلف و در بخش های مختلفی از گوش به وجود آید. زمانی که عفونت در گوش به وجود می آید بسته به دلیل و شدت بروز آن علائمی را هم به همراه دارد. فرد باید در صورت ابتلا به عفونت گوش به یک متخصص گوش و حلق و بینی و ادیولوژیست مراجعه کند تا بررسی های لازم روی گوش انجام شود. عفونت بخش های مختلف گوش در صورتی که رشد کنند و درمانی برای آن ها در نظر گرفته نشود مشکلات جدی را برای فرد به همراه خواهند داشت. حتی در مواردی علاوه بر شنوایی باعث آسیب رسیدن به ساختارهای تعادلی و مخچه هم می شود. بنابراین بهتر است هر چه سریع تر یک متخصص خوب انتخاب شود و برای درمان عفونت گوش به وی مراجعه شود. در این مقاله مطالبی را درباره این عارضه بیان می کنیم که بهتر است همه افراد از آن ها مطلع باشند. بنابراین تا پایان با ما همراه باشید.
آدرس: میدان ونک، ابتدای حقانی، نرسیده به چهارراه جهان کودک، ساختمان پزشکان 38، طبقه اول واحد 104 مرکز شنوایی حس دوم
نوبت دهی حضوری و آنلاین:
02188871085 02188871589
09354353539 09129358402
نظر یا سوال داری؟ اینجا کلیک کن و برو پایین همین صفحه سوالتو بپرس
عفونت گوش چیست؟
التهاب یا عفونت گوش یک بیماری شایع است که در قسمت های مختلف گوش به وجود می آید. این مشکل زمانی به وجود می آید که در التهابی در نواحی گوش خارجی، گوش داخلی و گوش میانی به وجود آمده باشد. در صورتی که این مشکل در ناحیه گوش خارجی باشد به آن التهاب گوش خارجی یا اوتیت اکسترنال و در صورتی که در داخل گوش رخ دهد به آن التهاب گوش داخلی گفته می شود. شایع ترین عفونت گوش در قسمت حفره گوش میانی رخ می دهد و به آن اوتیت مدیا گفته می شود. زمانی که اوتیت در هر کدام از این قسمت ها به وجود آید علائم خاصی را هم به همراه خواهد داشت. در ادامه به بررسی عفونت در هر کدام از این قسمت ها می پردازیم. این مشکل ممکن است به دلیل باکتری، ویروس، قارچ و یا سایر عوامل بیماری زا ایجاد شود.
علت عفونت در گوش
ایجاد عفونت در ناحیه گوش می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. همان طور که بیان کرد این التهاب ممکن است در بخش های مختلفی از گوش به وجود آیند. در ناحیه گوش خارجی دلایلی همچون باکتری ها و قارچ ها می توانند منجر به بروز عفونت شوند. در این حالت قرار گرفتن در معرض عوامل بیماری زا مانند آب آلوده، هوای آلوده و عوامل بیماری زا می تواند ساختارهای گوش خارجی را درگیر کند. عفونت گوش میانی به دلیل نفوذ عوامل بیماری زا از طریق سیستم تنفسی و یا اختلال در عملکرد شیپور استاش و ترشح مایع عفونی ایجاد می شود. در ناحیه گوش میانی زمانی فرد دچار این مشکلات می شود که به بیماری هایی همچون سرماخوردگی، حساسیت ها، آنفولانزا و... مبتلا شده باشد. التهاب گوش داخلی هم به دلایلی همچون بیماری لایم، برونشیت، عفونت ویروسی گوش داخلی، ویروس تبخال و... ایجاد شده و فرد درگیر عفونت می شود.
انواع عفونت گوش
عفونت های ناحیه گوش بر اساس محل ایجاد و رشد آن ها تقسیم بندی می شوند. عفونت های به وجود آمده در بخش های مختلف گوش با استفاده از روش های مختلف درمان می شوند. در هر کدام از این روش ها نیز از دارو های خاصی استفاده می شود. بنابراین می توان از نظر روش های درمانی هم این عفونت ها را تقسیم بندی کرد. یک نوع عفونت که در این ناحیه به وجود می آید عفونت حاد گوش میانی است. این نوع اوتیت معمولاً خیلی سریع به وجود آمده و علائم خود را نشان می دهد. یک نوع دیگر از این التهاب ها عفونت گوش میانی است که به مدت طولانی در گوش میانی باقی می ماند. اگر بخواهیم نام این التهاب ها را بیان کنیم می توانیم به اوتیت مزمن، اوتیت حاد مکرر و اوتیت مزمن چرکی (خلط آور) اشاره کنیم.
عفونت در گوش میانی یا اوتیت مدیا
اوتیت مدیا یک عارضه التهابی است که به دلیل وجود آلودگی در گوش میانی به وجود می آید. طبق آمار هایی که از این بیماری موجود است کودکان بیش تر از بزرگسالان دچار آن می شوند. بنابراین والدین و بزرگسالان باید مراقب کودک بوده و در صورتی که احساس می کنند در گوش او مشکلات اینچنینی وجود دارد به پزشک مربوطه مراجعه کنند. این بیماری در کودکان و بزرگسالان علائم متفاوتی دارد. این نوع عفونت خود به انواع مختلفی تقسیم می شود. عوامل مختلفی همچون قرار گرفتن در معرض دود سیگار، آلرژی، شکاف کام، سیستم ایمنی ضعیف، داشتن سابقه عفونت در ناحیه گوش و... می توانند باعث بروز عفونت در ناحیه گوش میانی شوند. از اصلی ترین مواردی که باعث شیوع بالای عفونت گوش میانی در کودکان می شود وضعیت آناتومیکی نامناسب شیپور استاش در این محدوده سنی است. لوله استاش کودکان بیشتر حالت افقی دارد و این مسئله باعث می شود تهویه هوا به خوبی صورت نگرفته و مواد غذایی و عفونت ها راحت تر از حلق به فضای گوش میانی راه پیدا کرده و زمینه ساز عفونت شوند. والدین باید از علائم این بیماری در کودکان مطلع باشند تا در صورت بروز آن اقدامات لازم را انجام دهند. معمولا برای درمان التهاب گوش میانی اصلی ترین درمان استفاده از آنتی بیوتیک و در موارد شدیدتر، جراحی است. درباره همه این عفونت ها در ادامه توضیحاتی را بیان می کنیم.
اگر می خواهید راجع به عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا به خصوص در کودکان اطلاعات کسب کنید، پیشنهاد میکنیم مقاله عفونت گوش میانی را مطالعه کنید.
عفونت گوش خارجی (گوش شناگر)
گوش شناگر زمانی به وجود می آید که در ناحیه گوش خارجی التهاب و عفونت به وجود آمده باشد. گوش خارجی شامل خارجی ترین قسمت گوش، لاله گوش و مجرای خارجی گوش تا پرده صماخ می شود. زمانی که در این نواحی التهاب به وجود آید می گوییم گوش خارجی دچار عفونت شده است. در اکثر موارد التهاب در این ناحیه به علت وارد شدن آب به کانال خارجی گوش رخ داده و آب آلوده به راحتی می تواند باعث ایجاد التهاب در این قسمت شود. زمانی که آب به این قسمت وارد شود باکتری هایی که به طور طبیعی در این ناحیه وجود دارند تکثیر پیدا می کنند. تکثیر این باکتری ها باعث می شود که در این ناحیه التهاب و عفونت به وجود آید. در مواردی این التهاب ها رشد می کنند و قسمت خارجی گوش را هم درگیر می کنند؛ به گونه ای که می توان از بیرون گوش آن ها را مشاهده کرد. دلیل اینکه به این بیماری گوش شناگر می گویند این است که افراد شناگر بیشتر دچار آن می شوند. از دلایل بیماری زا در گوش خارجی می توان به ویروس های و انواع قارچ ها در کنار باکتری اشاره کرد.
عفونت در گوش داخلی
عفونت گوش داخلی یا لابیرنتیت شامل التهاب های درگیر کننده حلزون و اعصاب شنوایی و همینطور سیستم تعادلی است. معمولا عفونت گوش داخلی بر اثر ویروس ها شایع تر از باکتری ها است. این اختلال زمانی به وجود می آید که در حلزون گوش، مجاری نیم دایره و یا یکی از شاخه های عصب دهلیزی آسیب های التهابی به وجود آمده باشد. گوش داخلی شامل حلزون گوش و کانال های نیم دایره ای و عصب های دهلیزی می شود. از علائم عفونت گوش داخلی می توان به سرگیجه، حالت تهوع، کاهش شنوایی، وزوز، احساس پری گوش، از دست دادن تعادل، سر درد و... اشاره کرد. این علایم به سرعت به وجود می آیند و شدت آن ها افزایش می یابد و پس از آن علائم به مرور از بین می روند. همانطور که گفته شد عفونت گوش داخلی به دو ارگان این قسمت یعنی مجاری نیم دایره تعادلی و حلزون شنوایی آسیب می رساند. این عفونت ها به دو نوع لابیرنتیت و وستیبولیت تقسیم می شوند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
لابیرنتیت
لابیرنتیت یک نوعی التهاب است که در ناحیه گوش داخلی به وجود می آید. این اتفاق زمانی رخ می دهد که التهاب در ناحیه لابیرنت به وجود می آید. منظور از لابیرنت در اینجا، لابیرنت شنوایی یا حلزون و لابیرنت تعادلی یا همان مجاری نیم دایره است. زمانی که مایعات داخلی این لابیرنت آلوده شده و دچار التهاب شود گفته می شود که فرد دچار لابیرنتیت یا عفونت لابیرنت شده است. زمانی که این بیماری به وجود می آید فرد دچار سبکی سر، کم شنوایی، وزوز گوش، سوت گوش و سرگیجه می شود. همچنین در مواردی بیمار احساس می کند که در حال حرکت است در حالی که در یک نقطه ساکن است. این اختلال معمولاً به دلیل عفونت ها و ویروس های مختلف به وجود می آید. افرادی که به سیگار و الکل اعتیاد دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
نوریت وستیبولار
این عفونت در قسمت تعادلی گوش داخلی به وجود آمده و شاخه تعادلی عصب هشت که مربوط به تعادل است را درگیر میکند. این نوع عفونت گوش داخلی باعث می شود که فرد در تعادل و راه رفتن با مشکلاتی مواجه شود. افراد مبتلا به این مشکل دچار علایمی همچون عدم تعادل، سرگیجه، منگی، در مواردی وزوز گوش و... می شوند. معمولا افراد مبتلا پس از سه هفته دوره درمانی بهبود پیدا می کنند.
تشخیص عفونت گوش
برای اینکه از این عفونت اطلاع پیدا کنیم و همچنین متوجه شویم که در کدام بخش از گوش قرار دارد باید ابتدا بیمار به متخصص گوش و حلق و بینی و ادیولوژیست مراجعه کنیم. متخصص با مشاهده علائم و نشانه ها می تواند تشخیص دهد که فرد دچار چه نوع عفونتی است. اما این متخصص به این موارد بسنده نکرده و آزمایشاتی را برای بیمار تجویز می کند. تست های بررسی عفونت گوش توسط ادیولوژیست انجام می شود. ابتدا متخصص ادیولوژی با استفاده از اتوسکوپ، مجرا و پرده گوش بیمار را معاینه می کند. اگر عفونت در ناحیه گوش خارجی به وجود آمده باشد در این مرحله قابل تشخیص است. برای بررسی عفونت گوش میانی باید از تست تمپانومتری استفاده شود. تمپانومتری با بررسی وضعیت انعطاف پرده گوش، فشار گوش میانی و وجود عفونت در گوش میانی را بررسی می کند. برای تشخیص التهاب گوش داخلی می توان از تست های تعادلی، تست های شنوایی سنجی و MRI استفاده کرد. برخی اوقات استفاده از نمونه برداری از مایع عفونی تعیین می کند که آیا در این مایعات باکتری های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها وجود دارد یا خیر.
درمان عفونت گوش
برای درمان عفونت گوش می توان از روش های مختلف استفاده کرد. معمولاً عفونت های به وجود آمده در بدن را با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان می کنند. ابتدا باید دید که این عفونت در کدام قسمت از گوش به وجود آمده است. در صورتی که این عارضه در گوش خارجی به وجود آمده باشد از آنتی بیوتیک به شکل خوراکی و یا موضعی استفاده می شود. در مواردی هم بهتر است مجرای گوش و قسمت خارجی آن شستشو داده شود. در مواردی هم برای بیمار از دارو هایی همچون کورتون و آسیکلوویر استفاده می شود. در مواردی که این مشکل در گوش میانی به وجود آمده باشد از دارو های آنتی بیوتیک استفاده می شود. همچنین برای فرد از دارو های ضد درد و قطره گوش استفاده می شود. عفونت گوش میانی در موارد شدیدتر ممکن سات نیاز به جراحی داشته باشد. از جمله جراحی های درمان عفونت گوش می توان به تمپانوتومی با شکاف دادن پرده گوش، تعبیه لوله VT و در موارد شدیدتر ماستوئیدکتومی یا پاکسازی سلولهای هوایی ماستوئید از عفونت اشاره کرد. برای درمان عفونت های ناحیه گوش داخلی هم از روش های دارویی و روش های توانبخشی استفاده می شود. معمولاً در این موارد از دارو هایی همچون آنتی بیوتیک، ضد تهوع، بنزودیازبین، کورتیکو استروئیدها و... استفاده می شود. افرادی هم که به التهاب گوش داخلی مزمن مبتلا هستند با استفاده از روش توانبخشی دهلیزی (VRT) درمان می شوند.
علائم عفونت گوش در بزرگسالان
ممکن است علائم عفونت گوش در بزرگسالان با کودکان متفاوت باشد. در صورتی که بزرگسالان در ناحیه گوش داخلی دچار این عارضه شوند علائمی همچون سرگیجه، استفراغ، حالت تهوع، اختلال در تعادل، خروج ترشحات از گوش و... خواهند داشت. باید اشاره کنیم که وجود عفونت در این ناحیه می تواند نشانه ای از عفونت مغزی و مننژیت هم باشد. در صورتی که افراد بزرگسال در گوش میانی دچار عارضه شوند علائمی همچون ورم پرده گوش، درد در گوش، احساس پری گوش، خروج مایع از گوش، کاهش سطح شنوایی، تب و لرز و... خواهند داشت. عفونت گوش خارجی در بزرگسالان هم می تواند با علائمی مانند قرمزی، التهاب و ترشح همراه باشد و پزشک می تواند خیلی راحت آن را با استفاده از اتوسکوپ تشخیص دهد. در صورتی که این عفونت پیشرفت کند می تواند باعث بسته شدن مجرای گوش شود. عفونت گوش خارجی معمولاً با درد همراه خواهد بود.
علائم عفونت گوش در کودکان
امکان به وجود آمدن التهاب در گوش کودکان هم وجود دارد و در مواردی کودکان بیش تر از بزرگسالان دچار این عارضه می شوند. در اکثر موارد زمانی که عفونت گوش برای کودکان به وجود می آید با درد و بیقراری همراه است. این کودکان معمولاً به دلیل وجود این درد ها دچار اختلال خواب هم می شوند. اصولا اوتیت مدیا یا عفونت گوش میانی در کودکان رایج تر است. ممکن است در مراحل پیشرفته از گوش کودک مایعاتی به بیرون ترشح پیدا کند. این عارضه در مواردی برای کودک تب و لرز را هم به همراه دارد. در صورتی که مقدار مایعات عفونی در گوش کودک بیشتر شود ممکن است باعث کاهش سطح شنوایی کودک شود. در مواردی کودک مبتلا به این عفونت ها دچار گرفتگی بینی می شود. یکی دیگر از علائم عفونت گوش در کودکان، سرگیجه است. برخی کودکان دچار علائم تعادلی می شوند و در مواردی برای تسکین درد گوش هایش را می مالد. در برخی از موارد هم کودک از وزوز گوش، احساس فشار در گوش، پر بودن گوش و... شکایت دارد. والدین در صورتی که هر کدام از این علائم را در کودک خود مشاهده کنند باید به پزشک گوش و حلق و بینی و ادیولوژیست مراجعه کنند تا اقدامات درمانی برای کودک انجام شود.
پیشگیری از التهاب گوش
روش هایی وجود دارد که می توان با استفاده از آن ها از بروز عفونت در ناحیه گوش پیشگیری کرد. در برخی از موارد عفونت در قسمت گوش میانی به دلیل سرماخوردگی رخ می دهد. سرماخوردگی و عفونت سیستم تنفسی فوقانی می تواند به گوش منتقل شده و در آنجا باعث عفونت حاد و یا مزمن شود. از دیگر نشانه های عفونت گوش هم سرماخوردگی های مکرر است. بنابراین با محافظت از خود در برابر سرماخوردگی می توان از بروز عفونت گوش هم جلوگیری کرد. تقویت سیستم ایمنی، برطرف کردن آلرژی، درمان انحراف بینی و اهمیت به نظافت گوش از مواردی است که باعث پیشگیری از التهاب گوش می شود. افرادی که شناگر هستند بیش تر در قسمت گوش خارجی دچار عفونت می شوند. به این افراد توصیه می شود که گوشبند های مخصوص استفاده کنند تا دچار این مشکل نشوند. همچنین به افراد توصیه می شود برای جلوگیری از این عارضه از سیگار و الکل استفاده نکنند.
عوارض التهاب گوش
عفونت در قسمت های مختلف گوش عوارض چشمگیری را به دنبال دارد. یکی از این عوارض سردرد و احساس سنگینی سر است. ممکن است در سیستم تعادلی افراد اختلال به وجود آمده و سرگیجه و عدم تعادل به دنبال داشته باشد. برخی از افراد هم پس از ابتلا به این بیماری از نظر شنوایی با مشکل روبه رو می شوند. یک عارضه دیگر که به دنبال عفونت گوش برای افراد ایجاد می شود، سرگیجه است. اوتیت گوش میانی می تواند باعث تب و لرز شود. در مواردی که فرد دچار عفونت خارجی گوش شود ممکن است بوی این عفونت او را اذیت کند. عفونت گوش عوارض دیگری را هم به همراه دارد که در بخش های قبل درباره آن ها توضیحاتی را بیان کردیم.
بهترین دکتر برای درمان عفونت در گوش
بهترین دکتر درمان عفونت گوش باید بتواند قبل از هر چیز علت بروز عفونت و محل درگیری گوش را مشخص کند. معمولاً برای تشخیص دقیق عفونت گوش و بررسی شدت آن به متخصص شنوایی سنجی مراجعه می شود. پس از تشخیص درست توسط متخصص شنوایی شناسی، پزشک معالج با دارو و یا روش های جراحی اقدام به درمان عفونت می کند. این فرد باید بتواند پس از تشخیص این عارضه بهترین درمان را برای بیمار خود انتخاب کند. همچنین باید در جلسات متعددی بیمار را معاینه کند و وضعیت گوش پس از درمان را مورد بررسی قرار دهد.
آیا التهاب گوش نیاز به جراحی دارد؟
معمولاً از روش های دارویی برای درمان این عارضه استفاده می شود. در اکثر این موارد از آنتی بیوتیک های مختلف استفاده می شود. اما زمانی که این روش ها نتایج مورد نظر را به ما ندهند باید در صورت امکان از روش های جراحی استفاده شود. معمولا در مواردی که فرد به اوتیت مزمن مبتلا باشد نیاز به درمان جراحی می باشد. برای انجام جراحی گوش عفونی لازم است به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کرد.
مراقبت های لازم از گوش دارای عفونت
فردی که دچار عفونت گوش می شود می تواند در دوره درمان اقداماتی را انجام دهد تا هر چه زودتر بهبود یابد. همچنین اگر از روش های جراحی استفاده شده باشد لازم است تا زمان بهبودی بیمار اقداماتی را انجام دهد. اولین کاری که فرد مبتلا به عفونت باید انجام دهد تهیه دارو های تجویز شده و مصرف آن ها طبق دستور پزشک است. فرد فقط باید دارو هایی را مصرف کند که پزشک توصیه به مصرف آن ها داشته است. جلوگیری از نفوذ آب به داخل گوش از اقداماتی است که برای جلوگیری از عفونت باید انجام داد. آب می تواند زمینه ساز رشد مجدد باکتری ها باشد. می توان بر روی گوشی که دچار عفونت شده است کمپرس آب گرم قرار داد. در این دوره باید از استفاده گوش پاک کن خودداری شود. برخی از پزشکان توصیه دارند که افراد عادی هم از گوش پاک کن استفاده نکنند. انجام این کار ها باعث می شود عفونت گوش فرد هر چه زودتر بهبود یابد.
برای عفونت گوش چه دارویی خوبه؟
دارو های مختلفی برای درمان اوتیت استفاده می شوند. می توان گفت در همه موارد آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز می شود. همچنین ممکن است لازم باشد از کورتون ها استفاده شود. استفاده از قطره های درمانی و پماد های خارجی هم در مواردی توصیه می شود. در مواردی هم لازم است در کنار دارو درمانی، جرم و ترشح کانال گوش تخلیه شود. در جلسات بعدی مراجعه به پزشک ممکن است در داروهای تجویز شده برای بیمار تغییراتی ایجاد شده و یا مصرف آن ها قطع شود.
عفونت در ناحیه گوش چند روز طول می کشد؟
مدت زمان درگیری با عفونت گوش به عوامل زیادی بستگی دارد و در همه موارد یکسان نیست. به عنوان مثال در مواردی که این عفونت دیر درمان شود بیش تر هم باقی می ماند. در مواردی هم این عفونت ها به دلایلی همچون سرماخوردگی به وجود می آیند و پس از چند روز از بین می روند. در برخی موارد هم ممکن است این عارضه چندین ماه وجود داشته باشد و به حالت مزمن تبدیل شود. در این حالت نیاز به رسیدگی و چکاپ مداوم برای درمان هر چه زودتر و جلوگیری از عود مجدد بیماری احساس می شود.
آیا می توان در زمان عفونت گوش از سمعک استفاده کرد؟
عفونت گوش یکی از مواردی است که در هنگام تجویز و انتخاب سمعک و همینطور استفاده از آن باید مد نظر قرار داده شود. اثر عفونت گوش و سمعک بر یکدیگر به صورت دو طرفه است و هم سمعک می تواند عفونت را تشدید کرده و هم عفونت می تواند استفاده از سمعک را با مشکل مواجه کند. هنگامی که عفونت فعال در گوش وجود داشته باشد مایعات عفونی و چسبنده می توانند با نفوذ به داخل سمعک باعث سوختن و از بین رفتن قسمت هایی مانند بلندگوی سمعک شده و با تجمع در خروجی صدا باعث قطع صدای سمعک شوند. این مشکل بیشتر در سمعک های داخل گوشی و رسیور داخل مجرا که بلندگوی سمعک در داخل مجرای گوش قرار دارد، دیده می شود. به همین دلیل ترجیح بر این است که در هنگام عفونت گوش از سمعک های پشت گوشی استفاده شود که به جز قالب چیزی در داخل مجرا قرار نگیرد. از طرف دیگر به استفاده از سمعک های مرسوم روند تهویه و رفت و آمد هوا در مجرای گوش که برای بهبود عفونت و جلوگیری از عود آن ضروری است مختل می شود و ممکن است استفاده از سمعک باعث بدتر شدن عفونت شود. به همین دلیل اگر افت شنوایی فرد زیاد است و حتما نیاز به استفاده از سمعک در کنار عفونت دارد باید از سمعک های پشت گوشی با قالب که به لوله تهویه یا ونت مجهز هستند، استفاده شود. برای اطلاعات بیشتر راجع به سمعک و اطلاعات مربوط به آن روی کلمه سمعک کلیک کنید.